Norman Borlaug: niezaprzeczalny ojciec Zielonej Rewolucji

dziś mija 9. rocznica śmierci jednego z największych bohaterów, jakich ludzkość kiedykolwiek znała. Niewielu słyszało nazwisko Norman Borlaug, ale jego działania naprawdę zmieniły cały los ludzkości. Tego uczucia nie należy traktować jako hiperboli, gdyż praca Borlauga uratowała życie około miliarda ludzi.

Borlaug był amerykańskim agronom i humanistą urodzonym w Iowa w 1914 roku. Powszechnie nazywany „ojcem Zielonej Rewolucji”, poświęcił swoje życie rozwijaniu i dystrybucji genetycznie zmodyfikowanych upraw dla mniej rozwiniętych krajów, które były na skraju katastrofy rolniczej.

Po otrzymaniu doktoratu z University of Minnesota w 1944 roku, Borlaug przeniósł się do Meksyku, aby pracować nad rozwojem rolnictwa dla Fundacji Rockefellera. Mimo że Borlaug zaczął uczyć meksykańskich rolników metod zwiększania produktywności żywności, szybko popadł w obsesję na punkcie rozwoju lepszych (tj. bardziej wydajnych i odpornych na szkodniki i klimat) upraw.

jak zauważa Johan Norberg w swojej książce Progress 2016:

„po tysiącach krzyżowania pszenicy Borlaug wymyślił hybrydę o wysokiej wydajności, która była odporna na pasożyty i nie była wrażliwa na światło dzienne, więc mogła być uprawiana w różnych klimatach. Co ważne, była to odmiana karłowata, ponieważ wysoka pszenica zużywała dużo energii, rosnąc niejadalne łodygi i upadała, gdy rosła zbyt szybko. Nowa pszenica została szybko wprowadzona w całym Meksyku.”

w rzeczywistości do 1963 roku 95% meksykańskiej pszenicy było odmianą Borlauga, a zbiory pszenicy w Meksyku wzrosły sześciokrotnie, niż w momencie, gdy po raz pierwszy postawił stopę w kraju dziewiętnaście lat wcześniej.

Norberg kontynuuje: „w 1963 roku Borlaug przeniósł się do Indii i Pakistanu, gdzie znaleźli się w obliczu zagrożenia masowym głodem. Natychmiast nakazał przewiezienie 35 ciężarówek z wysoko wydajnymi nasionami z Meksyku do Los Angeles, aby stamtąd je wysłać.”Niestety konwój Borlauga od początku borykał się z problemami; została zatrzymana przez meksykańską policję, zablokowana na granicy USA z powodu zakazu importu nasion, a następnie została zatrzymana przez zamieszki na tle rasowym, które utrudniały Port w LA.

ostatecznie przesyłka Borlauga rozpoczęła swój rejs do Indii, ale daleki był od zwykłego żeglowania.

zanim nasiona dotarły na subkontynent, indyjskie Monopole państwowe zaczęły lobbować przeciwko przesyłce Borlauga, a potem, gdy tylko znalazły się na lądzie, odkryto, że połowa nasion została zabita z powodu nadmiernej fumigacji w urzędzie celnym. Gdyby to nie wystarczyło, Borlaug dowiedział się, że rząd indyjski planuje odrzucić import nawozów, ponieważ „chciał zbudować swój krajowy przemysł nawozowy.”Na szczęście ta polityka została porzucona, gdy Borlaug słynnie krzyczał na wicepremiera Indii.

Borlaug później zauważył: „poszedłem spać myśląc, że problem został w końcu rozwiązany i obudziłem się na wiadomość, że wybuchła wojna między Indiami a Pakistanem.”W czasie wojny Borlaug i jego zespół kontynuowali niestrudzenie pracę nad sadzeniem nasion. Często pola były w zasięgu wzroku rozbłysków artyleryjskich.

pomimo późnego sadzenia, plony w Indiach wzrosły o siedemdziesiąt procent w 1965 roku. Udowodniony sukces jego zbiorów w połączeniu z obawą przed głodem wojennym sprawił, że Borlaug uzyskał zgodę rządu pakistańskiego i indyjskiego na wdrożenie swojego programu na większą skalę. Kolejne żniwa były jeszcze obfite, a klęska głodu w czasie wojny została zażegnana.

oba narody bardzo chwaliły Borlauga. Pakistański Minister Rolnictwa zabrał do radia oklaski dla nowych odmian roślin uprawnych, podczas gdy indyjski minister rolnictwa posunął się nawet do zaorania swojego boiska do krykieta pszenicą Borlauga. Po ogromnej dostawie nasion w 1968 r.zbiory w obu krajach rozkwitły. Odnotowano, że nie było wystarczająco dużo ludzi, wózków, ciężarówek lub magazynów, aby poradzić sobie z obfite plony.

Ta niezwykła transformacja azjatyckiego rolnictwa w latach 60.i 70. niemal wyparła głód z całego kontynentu. W 1974 roku zbiory pszenicy w Indiach potroiły się i po raz pierwszy subkontynent stał się eksporterem netto upraw. Norberg zauważa: „dzisiaj (Indie i Pakistan) produkują siedem razy więcej pszenicy niż w 1965 roku. Pomimo szybko rosnącej populacji oba kraje są znacznie lepiej odżywione niż kiedyś.”

pszenica Borlauga, a następnie karłowate odmiany ryżu, są przypisywane zapoczątkowaniu Zielonej Rewolucji. Po wojnie Indo-pakistańskiej Borlaug spędził lata pracując w Chinach, a później w Afryce.

w 1970 roku Borlaug otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla za swoje osiągnięcia. Jest tylko jednym z siedmiu, którzy oprócz Pokojowej Nagrody Nobla otrzymali Złoty Medal Kongresu i Prezydencki Medal Wolności. Mówi się, że był szczególnie zadowolony, gdy mieszkańcy Sonory w Meksyku, gdzie przeprowadził kilka swoich pierwszych eksperymentów, nazwali ulicę jego imieniem.

w dziewiątą rocznicę jego śmierci, powinniśmy oszczędzić sobie myśli dla nieznanego bohatera Normana Borlauga, człowieka, który uratował miliard istnień ludzkich, zmienił świat i niewątpliwie uczynił planetę bardziej zamożnym miejscem.

Alexander C R Hammond jest badaczem w waszyngtońskim think tanku i współtwórcą Young Voices.