opcje leczenia rogowacenia słonecznego
leczenie
rogowacenie słoneczne można leczyć z powodów kosmetycznych lub w celu złagodzenia towarzyszących objawów, ale najbardziej przekonującym powodem leczenia jest zapobieganie rakowi płaskonabłonkowemu. Możliwości leczenia obejmują ablacyjne (destrukcyjne) terapie lub miejscowe terapie u pacjentów z wieloma zmianami chorobowymi.
kriochirurgia
Kriochirurgia przy użyciu ciekłego azotu jest najczęstszą metodą leczenia rogowacenia słonecznego, chociaż stosuje się również sprężony podtlenek azotu lub dwutlenek węgla. Ciekły azot jest rozpylany bezpośrednio na zmiany chorobowe lub nakładany za pomocą wacika z końcówką bawełnianą.
procedura jest wysoce skuteczna, z odnotowanymi wskaźnikami utwardzania między 75 A 99 procentami16,17; jednak ważna jest prawidłowa technika. Badanie wykazało, że pięciosekundowe leczenie miało 39-procentowy wskaźnik wyleczenia, podczas gdy leczenie trwające ponad 20 sekund miało 83-procentowy wskaźnik wyleczenia.18
Kriochirurgia jest łatwo wykonywana w warunkach biurowych, daje doskonałe wyniki kosmetyczne i jest dobrze tolerowana. Potencjalne działania niepożądane obejmują infekcję, hipo – lub hiperpigmentację, blizny i wypadanie włosów; jednak ciężkie reakcje są rzadkie. Kriochirurgia jest najlepsza do leczenia cienkich, dobrze rozgraniczonych zmian i może być stosowana do leczenia pojedynczych zmian lub małej liczby rozproszonych zmian. Zmiany hiperkeratotyczne są bardziej odporne na kriochirurgię i powinny być oczyszczone przed leczeniem.16,19
łyżeczkowanie
łyżeczkowanie, które polega na mechanicznym skrobaniu nieprawidłowej tkanki za pomocą ostrego łyżeczki, jest wysoce skutecznym sposobem leczenia rogowacenia słonecznego. Procedura zapewnia tkanki do oceny histologicznej, ale wymaga znieczulenia miejscowego.Łyżeczkowanie jest szczególnie przydatne w leczeniu ograniczonej liczby rogowacenia słonecznego, zwłaszcza grubych zmian hiperkeratotycznych. Po łyżeczkowaniu można zastosować elektrochirurgię w celu zniszczenia wszelkich pozostałych nieprawidłowych tkanek i zapewnienia hemostazy. Możliwe powikłania obejmują infekcję, blizny i hipo – lub hiperpigmentację.
terapia fotodynamiczna
terapia fotodynamiczna polega na zastosowaniu środka fotouczulającego do każdego rogowacenia słonecznego, a następnie ekspozycji na światło o określonej długości fali; prowadzi to do śmierci komórki.21 protokoły stosowania terapii fotodynamicznej w leczeniu rogowacenia słonecznego różnią się w odniesieniu do środka fotouczulającego, ilości zastosowania oraz Źródła światła, intensywności i dawki. Dwa protokoły są zatwierdzone do użytku w Stanach Zjednoczonych.
zastosowanie środka fotouczulającego kwas aminolewulinowy (Levulan Kerastick), a następnie naświetlanie światłem niebieskim, zostało zatwierdzone przez Stany Zjednoczone. Food and Drug Administration (FDA) w 1999 roku w leczeniu niehyperkeratotic zmian na twarzy i skórze głowy. Protokół określa 14-do 18-godzinny okres inkubacji pomiędzy zastosowaniem kwasu aminolewulinowego a ekspozycją na światło; jednak późniejsze badania wykazały skuteczność krótszych okresów inkubacji.W 2004 r.FDA zatwierdziła inny protokół wykorzystujący środek fotouczulający aminolewulinat metylu (Metwixia; jeszcze niedostępny w Stanach Zjednoczonych), a następnie narażenie na światło czerwone. Protokół ten określa trzygodzinny okres inkubacji.
terapia fotodynamiczna jest dobrze tolerowana, ma doskonałe wyniki kosmetyczne i odnotowano stopy utwardzania między 69 a 93 procent.16,21,24 potencjalne działania niepożądane obejmują początkowy rumień, obrzęk, uczucie pieczenia, ból i strupowanie, a następnie hipo – lub hiperpigmentację, owrzodzenie lub skalowanie.
miejscowe terapie
dostępnych jest kilka miejscowych terapii w leczeniu rogowacenia słonecznego, w tym różne preparaty fluorouracylu, imikwimod w kremie 5% (Aldara) i diklofenak w żelu 3% (Solaraze). Chociaż inne leki miejscowe (np., kolchicyna, tretinoina), nie ma porównawczych badań III fazy tych leków.25 miejscowe terapie są przydatne dla pacjentów z więcej niż 15 rogowacenia słonecznego. Anatomiczne położenie zmian wpływa na czas reakcji na leczenie miejscowe. Rogowacenie słoneczne na twarzy reaguje najszybciej (szybciej niż na skórze głowy), podczas gdy zmiany na ramionach zwykle trwają najdłużej.Po leczeniu miejscowym na leczonym obszarze mogą pojawić się rogowacenie słoneczne.26,27
fluorouracyl
fluorouracyl stosowany miejscowo jest uznanym leczeniem rogowacenia słonecznego i jest standardem, z którym porównuje się inne leczenie miejscowe. Krem fluorouracyl jest dostępny w postaci 5% (Efudex), 1% (Fluoroplex) i 0,5% (Carac).
fluorouracyl 5% krem podaje się dwa razy na dobę przez dwa do czterech tygodni. Aplikacja wiąże się z miejscowym podrażnieniem, które objawia się suchością, rumieniem, erozją, bólem lub obrzękiem. Podrażnienia twarzy i zniekształcenia związane z kremem fluorouracyl 5% sprawiają, że terapia jest niepożądana dla wielu pacjentów. Badania oceniły, czy przerywane aplikacje „pulse”zmniejszają niekorzystne skutki. Badania te miały jednak niewielkie rozmiary próbek i dawały niejednoznaczne wyniki.28,29
badania donoszą o podobnej skuteczności preparatów fluorouracylu, chociaż krem 0,5%, który wykorzystuje system dostarczania mikrosporu, powoduje mniej poważne działania niepożądane.30,31 jednak badania porównujące preparaty fluorouracylu są ograniczone i obejmują niewielką liczbę uczestników.
fluorouracyl 0,5% krem może być stosowany jako terapia neoadiuwantowa przed kriochirurgią. Tygodniowy kurs fluorouracylu 0.Wykazano, że 5% zmniejsza liczbę zmian przed kriochirurgią i zmniejsza ryzyko nawrotu.
imikwimod
imikwimod w kremie 5% jest również dopuszczony do leczenia rogowacenia słonecznego. Imikwimod stosuje się raz na dobę, dwa lub trzy dni w tygodniu, przez 16 tygodni. Kilka randomizowanych, podwójnie zaślepionych, kontrolowanych nośnikiem badań wykazało, że imikwimod w kremie 5% wytworzył całkowitą odpowiedź U 45 do 57 procent pacjentów i częściową odpowiedź (tj. zmniejszenie o 75 procent rogowacenia słonecznego) u 59 do 72 procent pacjentów.33-35 jedno badanie wykazało, że w grupie leczonej imikwimodem U 20% uczestników wystąpiły nowe zmiany, a u żadnego z nich nie wystąpił rak płaskonabłonkowy po 24 miesiącach obserwacji.Dla porównania, w grupie vehicle u 90% uczestników wystąpiły nowe zmiany chorobowe, a u jednego rozwinął się rak płaskonabłonkowy po roku obserwacji.
miejscowe reakcje (np. rumień, strupy lub strupki, nadżerki lub owrzodzenia) są częste podczas miejscowego leczenia imikwimodem. Zgłaszano również, że imikwimod stosowany miejscowo wywołuje ogólnoustrojowe działania niepożądane, w tym zmęczenie, objawy grypopodobne i obrzęk naczynioruchowy.36,37
Diklofenak
w randomizowanym, podwójnie zaślepionym badaniu kontrolowanym nośnikiem porównano miejscowo diklofenak 3% w hialuronanie 2,5% żelu z hialuronanem 2,5% nośnikiem.38 uczestników stosowało zabiegi dwa razy dziennie przez 90 dni, z obserwacją 30 dni po zakończeniu leczenia. Około 50 procent uczestników w grupie leczonej miało całkowitą rozdzielczość w porównaniu z 20 procent w grupie pojazdu.
działania niepożądane związane ze stosowaniem diklofenaku 3% w żelu hialuronan 2,5% obejmują świąd, suchość skóry, reakcje w miejscu podania, wysypkę i rumień. W tabeli 1 przedstawiono wyniki badań oceniających skuteczność imikwimodu i diklofenaku w leczeniu rogowacenia słonecznego.33-35, 38
peelingi chemiczne
peelingi twarzy przy użyciu roztworu Jessnera (tj. rezorcyny, kwasu mlekowego i kwasu salicylowego w etanolu) i kwasu trichlorooctowego 35% (Tri-chloru) są porównywalne z fluorouracylem w zmniejszaniu rogowacenia słonecznego i rekurencji.Pacjenci mogą preferować peeling chemiczny niż fluorouracyl ze względu na wygodę pojedynczego zastosowania.