Ozeasz
Ozeasz , lub, w języku hebrajskim, Hosheʿa (połowa VIII wieku pne), był hebrajskim prorokiem, którego słowa są zapisane w biblijnej Księdze Ozeasza. Ozeasz prorokował za panowania Jeroboama II z północnego królestwa Izraela (787/6-747/6 p. n. e.), który był okresem dobrobytu gospodarczego i stabilności politycznej. W książce znajduje się jednak szereg aluzji do obu wojen (5: 8ff.) lub anarchia polityczna (7: 1ff., 10:3, 13:10-11), co może sugerować, że Ozeasz nadal prorokował aż do upadku Samarii w 722 roku. To dobrze pasuje do listy nadskrypcji królów Judejskich (Ozjasza, Jotama, Achaza i Ezechiasza), podczas których rządów prorokował Ozeasz. Prorocze naciski Ozeasza dotyczą głównie spraw wewnętrznych, zwłaszcza sytuacji kultowej.
małżeństwo Ozeasza i jego prorocze przesłanie
informacje na temat pochodzenia Ozeasza są minimalne. Istnieją jednak informacje o wyjątkowym osobistym doświadczeniu w jego życiu, osobliwym epizodzie małżeńskim. Bóg nakazał Ozeaszowi poślubić nierządnicę, jedną Gomer, córkę Diblaima (1:3), która urodziła mu dwóch synów i jedną córkę. To małżeństwo i jego konsekwencje, interpretowane w kategoriach religijno-teologicznych, stanowią główny temat rozdziałów 1-3. Historia małżeństwa jest opowiedziana dwa razy. Pierwsze konto (czap. 1) jest w trzeciej osobie, podczas gdy druga (czap. 3) jest zgłaszane bezpośrednio przez Ozeasza. Znaczenie małżeństwa Ozeasza z nierządnicą i powtórzenie tekstu historii tego małżeństwa były głównymi problemami w badaniach nad Ozeaszem. Czy Bóg nakazuje ” iść, wziąć sobie żonę wszeteczeństwa i mieć dzieci wszeteczeństwa „(1:2) być odczytywanym dosłownie lub tylko jako metafora religijnej postawy narodu, z Ozeaszem wiernym mężem reprezentującym Boga, a Gomer niewierną żoną reprezentującą Izrael? Jest „nierządnicą” zdefiniowaną jako profesjonalna prostytutka lub jako święta prostytutka (por. Amos 2: 7)? Nie ma jasnych odpowiedzi na te pytania. Nie należy jednak ignorować tendencji proroków do dramatyzowania wydarzeń dosłownie (np. jest. 20: 2, Jer. 28: 10, Am 8: 1-3), a zatem możliwość, że Ozeasz poślubił nierządnicę (zawodową lub świętą), aby symbolizować treść jego poselstwa. Korzeń znh („nierządnica”) pojawia się nie mniej niż dziewiętnaście razy w jego proroctwie, zawsze w kluczowych fragmentach. Osobiste doświadczenie Ozeasza jest zatem paradygmatem jego proroczego przesłania, że Izrael zdradził Boga. Relacja między Bogiem a Izraelem jest podobna do relacji między mężczyzną a kobietą, mężem i żoną, gdzie Izrael jest niewierną żoną, a Bóg kochającym i przebaczającym mężem, który wzywa swoją żonę, aby pokutowała i wróciła do niego (zob. 2:14n. ). Imiona trojga dzieci Ozeasza, podyktowane mu przez Boga, dodatkowo wyrażają jego prorocze przesłanie. Starszy syn nazywa się Jizreel, ponieważ „ukarzę Dom Jehu za krew Jizreel” (zob. 1 kg. 19: 15-17; 2 kg. 9-10) i ” położę kres królestwu domu Izraelskiego „(oz. 1:4). Jego córka ma na imię loḥ-ruṣamah („nie litujący się”), „nie będę już więcej litował się nad domem Izraela” (1:6), a młodszy syn nazywa się loḥ -ṣammi („nie mój lud”), „nie jesteś moim ludem, a ja nie jestem twoim Bogiem” (1:8).
żaden inny prorok nie przedstawił relacji między Bogiem a ludem Izraela w tak bogatych obrazach nierządnicy i żywych opisach niewiernej żony. Rzeczywiście, kluczowe słowa orędzia Ozeasza są słowami, które oznaczają „wierność” (ḥesed; 4:4, 6:4, 6:6), emocjonalny związek z Bogiem (daṣat Elohim; 4:1, 6: 6) i pokuta (szuwah; 6:1, 6:11, 7:10, 12:7).
protesty Ozeasza przeciwko niewiernemu małżeństwu również budzą wątpliwości co do natury religii izraelskiej tego czasu, ponieważ hebrajskie słowo „mąż”, baalal, również oznacza głównego boga Kananejskiego. W ten sposób odnowiona więź wierności między Bogiem a Izraelem zostanie wyrażona w nowych kategoriach stosunków małżeńskich: „i w tym dniu, mówi Pan, nazwiesz mnie „moim mężem”, a już nie będziesz mnie nazywał „moim mężem „” (2, 16 ). Uczeni zwracają uwagę na możliwość synkretyzmu religijnego, który mógł mieć miejsce w Izraelu. Znaleziska archeologiczne w Kuntillet ʿAjrud na Synaju mogą wskazywać, że kult Jahwe, z Baalem jako alternatywnym imieniem lub współ-Bogiem, istniał pod koniec IX wieku p. n. e. Ozeasz mógł więc protestować przeciwko kultowi płodności, który dotyczył świętych nierządnic i był praktykowany w jego własnym społeczeństwie rolniczym. Ozeasz wezwał również do odnowienia berit między Izraelem a Bogiem. Wielu uczonych tłumaczy berit jako „przymierze” i odrzuca istnienie koncepcji formalnego przymierza między Bogiem a Izraelem przed późniejszym pojawieniem się Szkoły Deuteronomicznej. Niemniej jednak, berit występuje w Ozeaszu co najmniej pięć razy (zob. szczególnie 6:7 i 8:1) i może być rozumiany w kategoriach wiernego małżeństwa, jak sugeruje kontekst proroctwa Ozeasza.
Ozeasz i wcześniejsza tradycja
Ozeasz jest przeciwny fundamentalnym instytucjom swojego społeczeństwa. Krytykuje kapłanów (4,4-10), a także przywódców politycznych, a nawet monarchów jego królestwa.
Where now is your king, to save you;
where are all your princes, to defend you—
those of whom you said, "Give me a king and princes"?
I have given you kings in my anger,
and I have taken them away in my wrath. (13:10–11, RSV)
jest jedynym prorokiem, który zakotwiczył swoje zastrzeżenia dotyczące królów w starożytnych tradycjach antymonarchicznych (zob. 1 Sm. 8: 5ff.). Rozczarowanie Ozeasza Królami Izraela może również odzwierciedlać sytuację polityczną, która nastąpiła po śmierci Jeroboama II. syn Jeroboama, Zachariasz, rządził przez sześć miesięcy i został zamordowany przez Szalluma, który rządził tylko przez miesiąc i został zabity przez Menahema(2 kg. 15: 8ff). Dwóch innych królów Izraelskich zostało również zamordowanych przed upadkiem królestwa, w sumie czterech z sześciu królów zamordowanych w ciągu około dwudziestu pięciu lat.
Ozeasz nie widzi siebie jako innowatora. Przemawia i utożsamia się z długą tradycją prorocką, która rozpoczęła się od Mojżesza (12:13; Zobacz też 6:5, 9:7, 12:10 ). Nie ma złudzeń co do skutków jego przemówienia, jak wskazuje w 9:7: „Prorok jest głupcem, człowiek ducha jest szalony.”Ale nie wycofuje się, uznając się za „Stróża Efraima” (9, 8), zgodnie z tradycją prorocką (por. 3: 17ff). (W Ozeaszu nazwa tego plemienia jest często używana dla całego północnego królestwa.) Jest zaznajomiony z tradycjami dotyczącymi patriarchy Jakuba – jego narodzin (Hos. 12:3 ), jego walka z aniołem (12:4), jego oddanie ukochanej żonie Rachel i jego ucieczka z ziemi Aram (12: 12). Odnosi się do okresu wyjścia (2:15 , 11:1, 13:4); do Mojżesza, proroka, który wywiódł Izraela z Egiptu (12:13); i do niewiernego zachowania Izraela na pustyni w Baalal-peoror (9: 10; zob. Nm. 25: 1-18), kiedy Bóg ukarał ludzi plagą za popełnianie grzechów seksualno-kultowych. Ozeasz odnosi się nawet do pewnej wersji Dekalogu (4,2; por. Jer. 7:9). Ale także podkreśla Bożą troskę o Izraelitów na pustyni (13: 5). W ten sposób pokazuje on, że relacja Izraela z Bogiem ma długą historię, jednak ludzie zignorowali starożytne tradycje, które demonstrują oddanie i zaangażowanie Boga. Dla niego spełnienie przykazań moralnych jest ostatecznym warunkiem przetrwania ziemi i jej ludu (4,3), ponieważ stanowi wierność tej relacji z Bogiem.
język, struktura i autorstwo
identyfikacja Ozeasza z tradycją prorocką, jak również pewne powiązania językowe z Deuteronomią sugerują, że jego idee i język wpłynęły na ideologię i terminologię Deuteronomiczną. Być może po upadku Samarii, Sam Ozeasz lub jego uczniowie przenieśli się do Jerozolimy, gdzie zebrano i zachowano jego przemówienia. Obraz Boga i Izraela jako męża i żony Ozeasza znajduje również odzwierciedlenie w proroctwie Jeremiasza(por. Jer. 2: 17ff, 3: 1ff.), który bardzo dobrze znał styl Deuteronoma.
Ozeasz był wielkim poetą, mistrzem języka; jego wiersze w 11:8-9 należą do najbardziej poruszających wierszy w literaturze prorockiej. Jego język jest mieszanką prozy i poezji. Jego wiersze są dłuższe niż typowe i często łamią symetryczny wzór równoległości, umożliwiając izolację i podkreślenie konkretnej idei poprzez urządzenie kulminacji.
What shall I do with you, O Ephraim?
What shall I do with you, O Judah?
Your love is like a morning cloud, like
the dew that goes early away.
Therefore I have hewn them by the prophets,
I have slain them by the words of my mouth,
and my judgment goes forth as the light.
For I desire steadfast love and not sacrifice,
the knowledge of God, rather than burnt offerings. (6:4–6, RSV)
żaden inny prorok nie posługuje się tak wieloma postaciami mowy, szczególnie podobnymi, jak Ozeasz. Może posłużyć się szeregiem podobieństw, aby stworzyć pojedynczy długi obraz poetycki, jak w rozwijaniu postaci pieca w 7: 4ff. Odnosi się do Boga jako lwa (5:14), lamparta (13:7) i niedźwiedzia (13:8), obrazy, które ilustrują jego wysiłek, aby przyciągnąć uwagę publiczności w niekonwencjonalny sposób i dostarczyć jego przesłanie tak skutecznie, jak to możliwe.
język Ozeasza jest jednak skomplikowany i każde studium książki zmaga się z trudnościami tekstu. Język, zwłaszcza zaczynający się od rozdziału 4, jest bardzo często zagadkowy. Być może tekst został źle przekazany, lub, jak sugerują niektórzy uczeni, być może Ozeasz mówi w północnym dialekcie, co może brzmieć dziwnie dla współczesnego czytelnika Biblii hebrajskiej, który jest przyzwyczajony do stylu Judejskiego.
Księga Ozeasza jest podzielona na dwie główne części: rozdziały 1-3 i 4-14. Pierwsza część obejmuje trzy gatunki literackie: biografię (CZ. 1), autobiografia (czap. 3) i prorocza mowa (czap. 2). Dyskutowano o kolejności chronologicznej tych rozdziałów, niektórzy uczeni sugerują, że rozdział 3 poprzedza Rozdział 1, tak że biografia (CZ. 1), który rozwija temat małżeństwa, rozwija osobistą relację Ozeasza. Inni, którzy starają się zachować obecny porządek, wskazują na słowa „Idź jeszcze raz, kochaj kobietę” (3, 1), co może wskazywać, że rozdział 3 odnosi się do drugiego małżeństwa, a nie do Gomera.
rozdziały 4-14 są kompilacją oracji poetyckich, a określenie każdej jednostki mowy proroczej jest czasami trudne. W świetle różnic stylistycznych i osobistego podejścia rozdziałów 1-3 zasugerowano, że dwie różne księgi złożone przez dwóch proroków zostały połączone. Jednak intensywny obraz nierządnicy, motyw pokuty i powrót żony do męża dominują również w drugiej części księgi, sugerując tym samym, że cała księga jest kompozycją Ozeasza.
w przeciwieństwie do wielu innych ksiąg proroczych, większość materiału z Księgi Ozeasza została przypisana przez uczonych samemu Ozeaszowi lub jego bliskim uczniom, z wyjątkiem wersetów takich jak 1: 7 i 3:5, które mogą odzwierciedlać redakcję w kategoriach eschatologii zbawienia Judejskiego. Różne aluzje historyczne (które nie zawsze są oczywiste), takie jak wojna Syro-Efraimicka (5: 8 NF.) i 13:9-16, które mogą odnosić się do okupacji wojskowej pod koniec istnienia północnego królestwa, mogą sugerować, że książka została zredagowana w porządku chronologicznym.
Bibliografia
Andersen, Francis I., and David Noel Freedman. Ozeasz. Anchor Bible, vol. 24. Garden City, N. Y., 1980.
Mays, James Luther. Ozeasz: Komentarz. Filadelfia, 1969.
Ward, James M. Hosea: Komentarz Teologiczny. Nowy Jork, 1966.
Wolff, Hans Walter. Ozeasz. Edited by Paul D. Hanson and translated by Gary Stansell. Filadelfia, 1974.
nowe źródła
Macintosh, Andrew Alexander. Krytyczny i Egzegetyczny komentarz Ozeasza. Edynburg, 1997.
Mondini, Umberto. Wprowadzenie do proroków mniejszych. Rzym, 2000.
Nwaoru, Emmanuel O. obraz w proroctwie Ozeasza. Wiesbaden, 1999.
Oestreich, Bernhard. Metafory i podobieństwa do Jahwe w Ozeaszu, 14: 2-9( 1-8): A Study of Ozeanic Pictorial Language. Frankfurt nad Menem i Nowy Jork, 1998.
Teornkvist, Rut. The Use and Abuse of Female Sexual Imagery in The Book of Hosea: a feminist Critical Approach to Hos 1-3. Uppsala, 1998.
Yehoshua Gitay (1987)
poprawiona Bibliografia