Is wetenschappelijk materialisme “vrijwel zeker vals”?

als het op wetenschap aankomt, is ons tijdperk paradoxaal. Aan de ene kant verkondigen prominente natuurkundigen dat ze het raadsel van de werkelijkheid oplossen en daarmee uiteindelijk religieuze scheppingsverhalen vervangen. Dat is de borst-bonkende boodschap van boeken zoals het Grand Design van natuurkundigen Stephen Hawking en Leonard Mlodinow en a Universe from Nothing van Lawrence Krauss. Een uitvloeisel van deze triomfantelijke visie is dat wetenschap onvermijdelijk ook alle andere mysteries zal oplossen.

aan de andere kant zijn de grenzen van de wetenschap nog nooit zo duidelijk zichtbaar geweest. In hun wanhoop voor een “theorie van alles”—die kwantummechanica en relativiteit verenigt en de oorsprong en structuur van onze kosmos verklaart—hebben natuurkundigen pseudo-wetenschappelijke speculatie omarmd zoals multi-universum theorieën en het antropische principe (dat zegt dat het universum moet zijn zoals we het waarnemen om te zijn omdat we anders niet hier zouden zijn om het te observeren). Gebieden zoals neurowetenschappen, evolutionaire psychologie en gedragsgenetica en complexiteit zijn ver achter gebleven bij hun hype.sommige geleerden, met name de filosoof Thomas Nagel, zijn zo weinig onder de indruk van de wetenschap dat ze de fundamentele aannames ervan aanvechten. In zijn nieuwe boek Mind and Cosmos: Why the Materialist Neo-Darwinian Conception of Nature Is quasi necessary Confession of Nature is quasi necessary, stelt Nagel dat de huidige wetenschappelijke theorieën en methoden geen verklaring kunnen bieden voor de opkomst van het leven in het algemeen en van één tweevoetige soort met grote hersenen in het bijzonder. Om deze problemen op te lossen, stelt Nagel, heeft de wetenschap een “grote conceptuele revolutie” nodig, die even radicaal is als die welke wordt teweeggebracht door heliocentrisme, evolutie en relativiteit.

veel experts die zo ‘ n revolutie oproepen, verkopen een soort religieuze agenda, of het nu christelijk of New Age is. Nagel is een atheïst, die God niet als definitief antwoord kan aanvaarden, en toch weerklinkt hij enkele theologische kritiek op de wetenschap. “Fysisch-chemisch reductionisme”, schrijft hij, kan ons niet vertellen hoe materie meer dan drie miljard jaar geleden op aarde tot leven kwam.; evenmin kan het de opkomst verklaren in onze voorouders van bewustzijn, rede en moraliteit.evolutionaire psychologen roepen natuurlijke selectie aan om de opmerkelijke eigenschappen van de mensheid te verklaren, maar alleen op een hand-golvende, retrospectieve manier, volgens Nagel. Een echte theorie van alles, suggereert hij, zou zin moeten hebben van het buitengewone feit dat het universum “wakker wordt en zich bewust wordt van zichzelf.”Met andere woorden, de theorie moet aantonen dat leven, geest, moraliteit en rede niet alleen mogelijk maar zelfs onvermijdelijk waren, latent in de kosmos vanaf zijn explosieve begin. Nagel geeft toe dat hij geen idee heeft welke vorm een dergelijke theorie zou aannemen; zijn doel is om aan te geven hoe ver de huidige wetenschap van het bereiken ervan verwijderd is.ik deel Nagel ‘ s visie op de tekortkomingen van de wetenschap. Bovendien ben ik een fan van zijn werk, vooral zijn beroemde essay ” What Is It Like to Be a Bat?”, een eigenzinnige kijk op het mind-body probleem (dat mijn column inspireerde ” What Is it Like to Be a Cat?”). Dus ik was een beetje teleurgesteld door de droge, abstracte stijl van geest en Kosmos. Het boek lijkt vooral gericht op filosofen en wetenschappers—dat wil zeggen, professionals—in plaats van lekenlezers.

Nagel erkent dat zijn poging om een uitgebreider wetenschappelijk paradigma voor te stellen “veel te fantasieloos is.”Hij had een boeiender werk kunnen produceren als hij in zijn overzicht van alternatieven voor materialistisch dogma breder had kunnen zijn. Bijvoorbeeld, Complexiteitstheoreticus Stuart Kauffman heeft het bestaan van een nieuwe kracht gepostuleerd die de universele drift in de richting van wanorde veroorzaakt door de tweede wet van de thermodynamica tegengaat. Kauffman vermoedt dat deze anti-entropie kracht zou kunnen verklaren voor de opkomst en evolutie van het leven. Nagel noemt Kauffmans theorie van” zelforganisatie ” in een voetnoot, maar gaat daar niet nader op in. (Ik bekritiseerde het gebied van complexiteit onderzoek in een recente column.)

volgens de natuurkundige John Wheeler impliceert de kwantummechanica dat onze waarnemingen van de werkelijkheid de ontvouwing ervan beïnvloeden. We leven in een ‘participerend universum’, stelde Wheeler voor, waarin geest zo fundamenteel is als materie. Filosoof David Chalmers, Nagel ’s collega aan de Universiteit van New York, veronderstelt dat” informatie”, die voortkomt uit bepaalde fysieke configuraties en processen en bewustzijn met zich meebrengt, een fundamenteel onderdeel van de werkelijkheid is, net als tijd, ruimte, materie en energie.Ik heb Chalmer ’s hypothese nooit serieus genomen-deels omdat het impliceert dat broodroosterovens bewust zouden zijn—maar ik zou Nagel’ s interpretatie ervan gewaardeerd hebben. (Voor een kritiek op de ideeën van Wheeler en Chalmers, zie mijn column “Why information can’ t be the basis of reality.”)

Nagel gaat kort in op de vrije wil, wanneer hij suggereert dat onze morele en esthetische keuzes niet kunnen worden gereduceerd tot fysieke processen, maar ik verwachtte een diepere behandeling van het onderwerp. Veel vooraanstaande wetenschappers, van Francis Crick tot Hawking, hebben betoogd dat vrije wil een illusie is, net zo veel als God en spoken. Dit perspectief komt naar mijn mening voort uit een verkrampte, hyperreductieve kijk op causaliteit, waar Nagel zich naar mijn mening krachtiger tegen had verzet.

Deze aarzelingen, adviseer ik Nagel ‘ s boek, dat dient als een broodnodig tegenwicht voor de zelfvoldane, know-it-all houding van veel moderne wetenschappers. Hawking en Krauss beweren beiden dat de wetenschap de filosofie overbodig heeft gemaakt. Eigenlijk hebben we nu meer dan ooit filosofen nodig, vooral sceptici als Socrates, Descartes, Thomas Kuhn en Nagel, die proberen te voorkomen dat we vast komen te zitten in de grot van onze overtuigingen.

Lehrer alert: deze recensie werd oorspronkelijk gepubliceerd in de Canadese krant The Globe & Mail.