Uitleg: Wat is déjà vu en waarom gebeurt het?

heeft u ooit een plotseling gevoel van vertrouwdheid ervaren terwijl u zich op een geheel nieuwe plaats bevond? Of het gevoel dat je hetzelfde gesprek met iemand hebt gehad?

dit gevoel van vertrouwdheid staat natuurlijk bekend als déjà vu (een Franse term die “al gezien” betekent) en het wordt gemeld dat het incidenteel voorkomt bij 60-80% van de mensen. Het is een ervaring die bijna altijd Vluchtig is en die willekeurig plaatsvindt.

dus wat is verantwoordelijk voor deze gevoelens van vertrouwdheid?

ondanks de berichtgeving in de populaire cultuur worden ervaringen met déjà vu in wetenschappelijke termen slecht begrepen. Déjà vu komt kort, zonder waarschuwing en heeft geen andere fysieke manifestaties dan de aankondiging: “ik had net déjà vu!”

veel onderzoekers stellen voor dat het fenomeen een geheugengebaseerde ervaring is en nemen aan dat de geheugencentra van de hersenen hiervoor verantwoordelijk zijn.

geheugensystemen

de mediale temporale kwabben zijn van vitaal belang voor het bewaren van langetermijngeheugens van gebeurtenissen en feiten. Bepaalde gebieden van de mediale temporale kwabben zijn belangrijk in de detectie van vertrouwdheid, of herkenning, in tegenstelling tot de gedetailleerde herinnering van specifieke gebeurtenissen.

Er wordt voorgesteld dat de detectie van vertrouwdheid afhankelijk is van de functie van de rhinale cortex, terwijl gedetailleerde herinnering gekoppeld is aan de hippocampus.

de willekeur van déjà vu-ervaringen bij gezonde individuen maakt het moeilijk om op een empirische manier te bestuderen. Elk dergelijk onderzoek is afhankelijk van zelfrapportage van de betrokken mensen.

Glitches in de matrix

een subgroep van epilepsiepatiënten ervaart consistent déjà vu bij het begin van een aanval – dat wil zeggen wanneer aanvallen beginnen in de mediale temporale kwab. Dit heeft onderzoekers een meer experimenteel gecontroleerde manier gegeven om déjà vu te bestuderen.

epileptische aanvallen worden veroorzaakt door veranderingen in de elektrische activiteit in neuronen binnen focale gebieden van de hersenen. Deze disfunctionele neuronale activiteit kan zich verspreiden over de hele hersenen als de schokgolven die worden gegenereerd door een aardbeving. De hersengebieden waarin deze elektrische activering kan optreden omvatten de mediale temporale kwabben.

Elektrische verstoring van dit neurale systeem genereert een aura (een soort waarschuwing) van déjà vu voorafgaand aan de epileptische gebeurtenis.

door het meten van neuronale ontladingen in de hersenen van deze patiënten, zijn wetenschappers in staat geweest om de regio ‘ s van de hersenen te identificeren waar de déjà vu signalen beginnen.

Het is gebleken dat déjà vu gemakkelijker wordt geïnduceerd bij epilepsiepatiënten door elektrische stimulatie van de rhinale cortices in tegenstelling tot de hippocampus. Deze waarnemingen leidden tot de speculatie dat déjà vu wordt veroorzaakt door een disfunctionele elektrische ontlading in de hersenen.

deze neuronale ontladingen kunnen op een niet-pathologische manier voorkomen bij mensen zonder epilepsie. Een voorbeeld hiervan is een hyponogogische jerk, de onvrijwillige twitch die kan optreden net als je in slaap vallen.

Er is voorgesteld dat een déjà vu kan worden veroorzaakt door een soortgelijke neurologische ontlading, wat resulteert in een vreemd gevoel van vertrouwdheid.

sommige onderzoekers beweren dat het type déjà vu dat wordt ervaren door patiënten met temporale kwab-epilepsie verschilt van de typische déjà vu.

De déjà vu ervaren voorafgaand aan een epileptische aanval kan aanhoudend zijn, in plaats van een vluchtig gevoel bij degenen die geen epileptische aanvallen hebben. Bij mensen zonder epilepsie ondersteunt de levendige herkenning in combinatie met de wetenschap dat de omgeving echt nieuw is intrinsiek de ervaring van déjà vu.

Mismatches en kortsluitingen

Déjà vu bij gezonde deelnemers wordt gerapporteerd als een geheugenfout die de aard van het geheugensysteem kan blootleggen. Sommige onderzoekers speculeren dat déjà vu optreedt als gevolg van een discrepantie in geheugensystemen die leiden tot de ongepaste generatie van een gedetailleerd geheugen uit een nieuwe zintuiglijke ervaring.

dat wil zeggen dat informatie het kortetermijngeheugen omzeilt en in plaats daarvan het langetermijngeheugen bereikt.

Dit impliceert dat déjà vu wordt opgeroepen door een mismatch tussen de zintuiglijke input en de geheugen-herinnerende output. Dit verklaart waarom een nieuwe ervaring vertrouwd kan aanvoelen, maar niet zo tastbaar als een volledig teruggeroepen herinnering.

andere theorieën suggereren dat activering van het neurale systeem van de neus, betrokken bij de detectie van vertrouwdheid, plaatsvindt zonder activering van het herinneringssysteem binnen de hippocampus. Dit leidt tot het gevoel van herkenning zonder specifieke details. in verband met deze theorie werd voorgesteld dat déjà vu een reactie is van de geheugensystemen van de hersenen op een bekende ervaring. Deze ervaring staat bekend als nieuw, maar heeft veel herkenbare elementen, zij het in een iets andere setting. Een voorbeeld? In een bar of restaurant zijn in een vreemd land dat dezelfde lay-out heeft als een waar je regelmatig naar toe gaat thuis.

Er bestaan nog meer theorieën over de oorzaak van déjà vu. Deze variëren van het paranormale – vorige levens, buitenaardse ontvoering en precognitieve dromen – tot herinneringen gevormd door ervaringen die niet uit de eerste hand zijn (zoals scènes in films).

tot nu toe is er geen eenvoudige verklaring waarom déjà vu optreedt, maar vooruitgang in neurobeeldtechnieken kan ons helpen het geheugen te begrijpen en de trucs die onze geest met ons lijkt te spelen.